Adet Düzensizlikleri: Ne Zaman Ciddiye Almalısınız?
Adet Düzensizliği Nedir?
Adet düzensizliği, regl döngüsünün normal kabul edilen süre ve miktarın dışında gerçekleşmesidir. Kadınların adet döngüsü genellikle 21 ila 35 gün arasında olur ve ortalama 3 ila 7 gün sürer. Ancak bu döngü kişiye göre değişebilir. Eğer kanamalar çok sık, çok seyrek, çok uzun veya çok yoğun oluyorsa ya da hiç gerçekleşmiyorsa, bu durum adet düzensizliği olarak değerlendirilir.
Adet Düzensizliği Türleri
Adet düzensizlikleri farklı şekillerde karşımıza çıkabilir:
- Oligomenore: Seyrek adet görme (genellikle 35 günden daha uzun aralıklarla)
- Amenore: Adet kanamasının 3 ay veya daha uzun süre tamamen olmaması
- Menoraji: Normalden daha uzun ve yoğun adet kanamaları
- Metroraji: Düzensiz aralıklarla ve beklenmeyen zamanda kanamalar
- Polimenore: 21 günden daha kısa aralıklarla sık adet görme
Nedenleri Nelerdir?
Adet düzensizliğine yol açabilecek pek çok faktör vardır:
- Hormonal dengesizlikler (östrojen, progesteron)
- Polikistik Over Sendromu (PCOS)
- Tiroid bozuklukları (hipotiroidi, hipertiroidi)
- Stres, yoğun egzersiz ya da hızlı kilo değişiklikleri
- Doğum kontrol yöntemleri (spiral, iğne, hormonlu ilaçlar)
- Rahim içi miyomlar veya polipler
- Menopoz veya perimenopoz dönemi
Ne Zaman Ciddiye Alınmalı?
Aşağıdaki durumlardan biri veya birkaçı varsa mutlaka bir kadın doğum uzmanına başvurulmalıdır:
- 3 aydan uzun süredir hiç adet görülmüyorsa (amenore)
- Adetler düzensiz aralıklarla ve yoğun şekilde oluyorsa
- Kanamalar 7 günden uzun sürüyorsa veya çok fazla pıhtılıysa
- Adet dışında (örneğin ilişki sonrası veya menopoza yakın) kanamalar oluyorsa
- Karın alt bölgesinde şiddetli ağrı, kramplar ya da halsizlik varsa
Tanı ve Değerlendirme Süreci
Doktor, adet düzensizliği şikâyetiyle başvuran kişide öncelikle adet düzeniyle ilgili ayrıntılı bir öykü alır. Daha sonra:
- Jinekolojik muayene
- Ultrasonografi
- Hormon testleri (FSH, LH, TSH, prolaktin vb.)
- Gerekirse smear testi veya rahim içi biyopsi gibi ek testler yapılabilir.
Tanıya göre kişiye özel bir tedavi planı belirlenir.
Tedavi Seçenekleri
Tedavi, adet düzensizliğinin nedenine göre değişiklik gösterir:
- Hormonal ilaçlar: Doğum kontrol hapları, hormon replasmanları
- İlaçsız tedavi: Diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri, kilo kontrolü
- Cerrahi müdahale: Rahim içi polip ya da miyom varsa çıkarılması
- Altta yatan hastalıkların tedavisi: Tiroid bozuklukları, PCOS vb.
Yaşam Tarzı Önerileri
- Mobil uygulamalarla regl takibi yapılabilir
- Düzenli uyku ve sağlıklı beslenme
- Aşırı stres ve yorucu egzersizlerden kaçınma
- Ani kilo kaybı ya da artışından kaçınma
- Gerekirse psikolojik destek alma
Unutmayın, adet düzensizlikleri her zaman ciddi bir şeyin işareti olmayabilir, ancak tekrarlayan ya da yaşam kalitesini bozan durumlar göz ardı edilmemelidir.